طی ۳۶ سال گذشته، آیکونهای ویندوز در کنار پیشرفت دیگر قسمتهای نسخههای مختلف این سیستمعامل، روزبهروز بهتر شدهاند. آیکونها همواره بخش مهمی از رابط کاربری را تشکیل میدهند و به همین خاطر با بررسی آیکونها تا حدی با تغییرات بصری ویندوز آشنا میشویم. در این مطلب به نحوهی تغییر آیکونهای ویندوز در طول زمان نگاهی میاندازیم.
پس با بیا تو اینجا همراه شوید تا به این موضوع خاطره انگیز بپردازیم . . .
ویندوز ۱ (۱۹۸۵) و ویندوز ۲ (۱۹۸۷)
در این دو نسخه، آیکونها طرحهای سیاهوسفید بسیار ساده با اندازهی ۳۲ در ۳۲ پیکسل بودند. برای اجرای برنامهها در ویندوز ۱ و ۲ باید از طریق ابزاری به اسم MS-DOS Executive فایل موردنظر را انتخاب میکردید. این ابزار هیچکدام از آیکونها را نمایش نمیداد و صرفاً میتوانستید نام برنامهها را مشاهده کنید. در آن زمان ویندوز عمدتاً یک پوستهی گرافیکی بسیار ساده بر روی سیستمعامل MS-DOS بود و بنابراین از نظر بصری جذابیت چندانی نداشت.
ویندوز ۳.۰ (۱۹۹۰)
ویندوز ۳.۰ نمایش آیکونهای ۱۶ رنگی با اندازهی ۳۲ در ۳۲ پیکسل را امکانپذیر کرد و همچنین به لطف داشتن سایه جذابیت آنها بیشتر شد. باید خاطرنشان کنیم طراح این آیکونها پیش از استخدام در مایکروسافت، آیکونها و فونتهای اولین نسخهی سیستمعامل مکینتاش اپل را طراحی کرده بود.
با نسخهی سوم ویندوز، کاربران این سیستمعامل برای نخستین بار با آیکونها رنگی مواجه شدند و طراح آنها هم با ترکیب درستی از بازیگوشی و جدی بودن موفق به طراحی آیکونهای جذابی شد. این آیکونها به الگوی اصلی مایکروسافت برای طراحی آیکون تبدیل شدند و در نسخههای بعدی ویندوز هم همچنان میتوانیم تأثیر این آیکونها را مشاهده کنیم.
ویندوز ۳.۱ (۱۹۹۲)
اگرچه در ویندوز ۳.۱ هم آیکونها ۳۲ در ۳۲ پیکسلی و رنگی هستند، اما جزئیات آنها اندکی افزایش پیدا کرد. طراحان این آیکونها با استفاده از روش Dithering موفق شدند عمق رنگ بهتری را شبیهسازی کنند و در ضمن باید به بهبود سایهها هم اشاره کنیم که با این اقدامات جذابیت آیکونها افزایش پیدا کرد.
ویندوز ۹۵ (۱۹۹۵)
در ویندوز ۹۵ بسیاری از آیکونها از نظر گرافیکی متحول شدند ولی برخی آیکونها نسبت به ویندوز ۳.۱ دستنخورده باقی ماندند. بیشتر آیکونهای این سیستمعامل به طور پیشفرض مبتنی بر اندازهی ۳۲ در ۳۲ پیکسل و ۱۶ رنگ بودند. با این حال، مایکروسافت برای اولین بار پشتیبانی از آیکونهای ۲۵۶ در ۲۵۶ پیکسلی را امکانپذیر کرد ولی این قابلیت مورد استفاده قرار نگرفت.
ویندوز ۹۸ (۱۹۹۸)
آیکونهای پیشفرض ویندوز ۹۸ مبتنی بر ۲۵۶ رنگ بودند و از اندازهی ۳۲ در ۳۲ پیکسل بهره میبردند. البته برای نخستین بار، مایکروسافت برخی آیکونهای سیستم را در اندازهی ۴۸ در ۴۸ پیکسل ارائه داد. در آن زمان مانیتورهای مبتنی بر رزولوشن بالاتر از استاندارد رایج بسیار محدود بودند اما کاربران این مانیتورها با استفاده از آیکونهای بزرگتر میتوانستند از این رزولوشن بیشتر بهرهمند شوند. طراحی بسیاری از آیکونها (مانند My Computer و سطل زبالهی ویندوز) تغییر پیدا کرد اما در ویندوز ۹۸ همچنان بسیاری از آیکونهای زمان ویندوز ۹۵ و حتی ویندوز ۳.۱ مورد استفاده قرار میگرفتند.
ویندوز Me و ویندوز ۲۰۰۰ (۲۰۰۰)
مانند ویندوز ۹۸، ویندوز ۲۰۰۰ هم با آیکونهای دارای ۲۵۶ رنگ عرضه شد که در دو اندازهی ۳۲ در ۳۲ و ۴۸ در ۴۸ پیکسل ارائه شدند. چندین آیکون اصلی دسکتاپ دچار تغییراتی شدند و در کل جزئیات بیشتر و عمق رنگ بهتری دریافت کردند. در ویندوز Me هم شاهد بسیاری از آیکونهای ویندوز ۲۰۰۰ مانند آیکون جدید My Computer بودیم.
ویندوز ایکسپی (۲۰۰۱)
ویندوز XP برای نخستین بار از آیکونهای ۳۲ بیتی (۱۶.۷ میلیون رنگ و کانال آلفا برای شفافیت) پشتیبانی میکرد. به لطف همین موضوع، آیکونها توانستند سایههای بهتر و افکتهای شیشهای جذابی را به دست آورند و در ضمن باید به نرم شدن لبههای آنها هم اشاره کنیم. مانند ویندوز ۲۰۰۰، در ویندوز XP هم آیکونها در اندازهی ۳۲ در ۳۲ یا ۴۸ در ۴۸ پیکسل ارائه شدند.
از نظر بصری، ویندوز XP به لطف گرد شدن لبهها، افزایش عمق رنگ و گرادیانهای روان هوای تازهای را به ارمغان آورد و برای اولین بار به طور محسوسی از آیکونهای مربوط به دوران ویندوز ۳.۰ فاصله گرفت. با این حال، بسیاری از آیکونهای مربوط به ابزارها و برنامههای کممصرف از نسخههای قبلی به ویندوز XP راه پیدا کردند.
ویندوز ویستا (۲۰۰۷)
در ویندوز ویستا مایکروسافت از رابط کاربری موسوم به Aero استفاده کرد که از ویژگیهای آن میتوانیم به پنجرههای شفاف و آیکونهای واقعیتر اشاره کنیم. برای نخستین بار، برخی از آیکونهای سیستم با اندازهی ۲۵۶ در ۲۵۶ پیکسل ارائه شدند و اگرچه لیست این آیکونها کامل نبود، اما آیکونهای کوچکتر میتوانستند به طور خودکار بزرگ شوند تا بین آنها هماهنگی ایجاد شود. همچنین در ویندوز اکسپلورر کاربران توانایی تغییر اندازهی آیکونها را با توجه به سلیقهی خود پیدا کردند.
ویندوز ۷ (۲۰۰۹)
ویندوز ۷ عمدتاً از همان آیکونهای ویستا استفاده میکرد ولی در این میان مایکروسافت برخی آیکونها مانند کنترل پنل و برنامهی Paint را تغییر داد. علاوه بر این چندین آیکون دیگر هم ظاهر مسطحتری پیدا کردند و جلوهی شیشهای برخی از آنها هم کنار گذاشته شد.
ویندوز ۸ (۲۰۱۲) و ویندوز ۸.۱ (۲۰۱۳)
مایکروسافت برای ویندوز ۸ تصمیم گرفت از رابط کاربری Metro استفاده کند. در این رابط کاربری شاهد معرفی نوعی آیکون به نام Live Tile (کاشی زنده) بودیم که به لطف این قابلیت کاربران در هرکدام از این به اصطلاح کاشیها میتوانستند به صورت پویا اطلاعات مختلفی را مشاهده کنند.
در ویندوز ۸، بسیاری از آیکونها به طرحهای سیاهوسفید سادهای تبدیل شدند که در پسزمینههای یکدست و رنگی به نمایش درمیآمدند. به غیر از این موضوع، شاهد بسیاری از آیکونهای ویندوز ۷ بودیم که بدون تغییر خاصی راهی بخشهایی مانند فایل اکسپلورر شدند.
ویندوز ۱۰ (۲۰۱۵)
ویندوز ۱۰ از ترکیب آیکونهای ویندوز ۸ و ویندوز ۷ استفاده کرد ولی در این میان طراحی برخی آیکونها تغییر یافت. در حال حاضر هماهنگ خاصی بین آیکونهای ویندوز ۱۰ دیده نمیشود و در این سیستمعامل شاهد آیکونهای مربوط به چند نسل قبلی ویندوز هستیم که در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند.
ویندوز ۱۱ (۲۰۲۱)
طی چند سال گذشته مایکروسافت بارها به ارائهی آیکونهای جدید ویندوز اشاره کرده که قرار بود ابتدا برای ویندوز ۱۰X این آیکونها مورد استفاده قرار بگیرند و سپس گفته میشد آیکونهای موردنظر با یک آپدیت راهی ویندوز ۱۰ شوند. اما حالا قرار است با معرفی ویندوز ۱۱ این آیکونهای جدید ارائه شوند.
در ویندوز ۱۱ آیکونها جزئیات کمی دارند و در کل مدرنتر شدهاند. همچنین مایکروسافت بالاخره میخواهد آیکونهای قدیمی مربوط به دوران ویندوز ۹۵ را کنار بگذارد و این یعنی بعد از مدتها انتظار بین آیکونهای بخشهای مختلف شاهد یکپارچگی بسیار بهتری خواهیم بود.
نظرات کاربران